Efekt jo-jo charakteryzuje się cyklicznym chudnięciem, a następnie pojawiającym się powrotem zgubionych kilogramów, bardzo często ze znaczną nadwyżką. Powodem pojawiania się efektu jo-jo jest przede wszystkim brak konsekwencji u osób odchudzających się. Wybieranie zbyt restrykcyjnych diet, których nie da się stosować przez dłuższy czas, brak aktywności fizycznej i powrót do starych nawyków żywieniowych. Zjawisko to jest niekorzystne zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i kondycji psychicznej, ponieważ osłabia motywację oraz wiarę w sukces i własne możliwości.
Odchudzanie na ekstremalnych dietach powoduje ubytek masy ciała z tkanki tłuszczowej, ale też z masy mięśniowej. Ponowne przybieranie na wadze skutkuje tylko zwiększoną ilością tkanki tłuszczowej. Następuje zmniejszenie proporcji masy mięśniowej do tkanki tłuszczowej, co niekorzystnie wpływa na stan zdrowia.
Efekt jo-jo może być również powodowany przez stres. Bardzo częstym sposobem radzenia sobie ze stresem jest podjadanie i zajadanie problemów. Proces odchudzania jest trudną i ciężką drogą, która również może być sytuacją stresującą. Bardzo częstą sytuacją jest również wykorzystywanie jedzenia jako nagrody. Przejście przez cały proces odchudzania i osiągnięcie pożądanych wyników wymaga wiele wysiłku, który wynagradzamy sobie właśnie za pomocą jedzenia.
Aby uchronić się przed ciągłymi wahaniami masy ciała i pozostać przy uzyskanych efektach należy zastosować kilka prostych zasad:
Efekt jo-jo jest zjawiskiem, które może wystąpić po zakończeniu procesu odchudzania. Zmiana sposobu odżywiania jest długim procesem rozłożonym w czasie, nie należy się zniechęcać a tym bardziej traktować diety jako sezonowe zmiany nawyków żywieniowych. Stopniowo wprowadzane zmiany, zdrowa i zbilansowana dieta, modyfikacja dotychczasowych nawyków to klucz do utrzymania prawidłowej masy ciała.